Aleja grunwaldzka - fot z ok. 1960 ze zbiorów K.J. Szczepańskich |
Za przykładem stolicy przyjęto nazwę
G. D. M. od nazwy głównej arterii komunikacyjnej ulicy
Grunwaldzkiej G. D. M. zamieszkiwało wtedy około 18 tys.
mieszkańców. Teren jej rozciągał się symetrycznie wzdłuż
głównej arterii pasem szerokości 600 i długości l500 m. Od
północnego - wschodu był ograniczony terenami kolei o nasilonym
ruchu tranzytowym i podmiejskim które rozdzielają jednocześnie
G. D. M. od północno-wschodniej dzielnicy Wrzeszcza. Od
południowego-zachodu przylega G. D. M. do pasma zalesionych wzgórz
naturalnych parków leśnych. Zrealizowana, dwujezdniowa 45 - 50 m.
szer. arteria komunikacyjna ul. Grunwaldzka; obudowana
fragmentarycznie wspomnianymi już wcześniej czynszówkami oraz
wzniesionymi w następnym okresie takimi obiektami jak P. D. T. hotel
robotniczy i szereg wojewódzkich central handlowych:
chemicznej,odzieżowej i innych – stanowi główną oś
kompozycyjną dzielnicy. Bezpośrednio na zapleczu arterii leżą
kwartały willowej zabudowy - pozostałości z dawnej dzielnicy
warstw uprzywilejowanych.
Projektanci stanęli wobec zadania
włączenia wszystkich. wymienionych wyżej elementów do potrzeb
nowo projektowanej dzielnicy mieszkaniowej.
Główne tezy wytycznych projektowych
można ująć w następujące punkty:
- Stworzenie właściwego w swej skali ośrodka, jednej z największych dzielnic mieszkaniowych, z uwzględnieniem jej znaczenia w całym zespole trójmiasta ze względu na położenie bezpośrednio przy głównym szlaku komunikacyjnym.
- Opracowanie właściwej w skali iw charakterze oprawy architektonicznej głównej arterii komunikacyjnej w przebiegu przez tereny osiedla.
- Stworzenie powiązań kompozycyjnych głównego założenia i ulicy Grunwaldzkiej z naturalnymi wartościami krajobrazu, jakimi są zalesione wzgórza.
- Wprowadzenie racjonalnej nowej zabudowy dla 6 tysięcznego projektowanego wzrostu liczby mieszkańców oraz przebudowę niewłaściwie zagospodarowanych terenów przy maksymalnym wykorzystaniu stanu istniejącego.
- Usprawnienie komunikacji wewnętrznej według wytycznych wstępnego planu zagospodarowania przestrzennego zespołu Gdańsk, Sopot - Gdynia przez powiązanie G. D. M. z północno-wschodnią dzielnicą Wrzeszcza, stworzenie ulicy odciążającej awaryjnej, równoległej do głównej magistrali oraz podłączenie komunikacji do projektowanej arterii tranzytowej tzw. „drogi czerwonej”.
- Wyposażenie dzielnicy we właściwą siec użyteczności publicznej i usług.
- Lokalizację Dzielnicowego Domu Kultury.
Główny ośrodek dzielnicowy stanowi
rozciągnięty wzdłuż ul. Grunwaldzkiej zespół dwóch placów
istniejący plac im. gen. Świerczewskiego, oraz projektowany plac
przed Domem Kultury. Poszerzony do szer.: 120 m. place im. gen.
Świerczewskiego stanowić miał centrum handlowo-administracyjne
dzielnicy. Nowo projektowany plac przed domem kultury swym zielonym
charakterem nawiązywał za pomocą projektowanej osi bezpośrednio
do zieleni wzgórz, łącząc jednocześnie ośrodek dzielnicy z
placem przeddworcowym i projekt domu. Fragment zachowanego starodzewiu stanowić
będzie otoczenie zlokalizowanego na opisanej osi domu kultury. Przy
placu im. gen. Świerczewskiego zaprojektowano akcent wysokościowy -
budynek administracyjny który stanowić będzie jednocześnie główny
element kompozycyjny ośrodka jak i całej dzielnicy.
Przy opracowywaniu projektów
architektonicznych przyjęto system indywidualnego opracowywania
całych zespołów w oparciu o opracowane uprzednio studia
ukształtowania plastycznego całości tj. rozwinięcia elewacji ul.
Grunwaldzkiej i ważniejszych przekrojów. Budownictwo typowe
wprowadza się na zapleczu głównych założeń. Wysunięto
propozycje opracowania typowych sekcji mieszkalnych. Brak
przejrzystości układu rzutów pierwszych realizacji spowodowany
jest bezkrytycznym odniesienie się projektowanego klucza mieszkań.