wtorek, 29 stycznia 2013

Historyczny Gdańsk – Grunwaldzka dzielnica przemysłowa c.d.

Aleja grunwaldzka - fot z ok. 1960 ze zbiorów K.J. Szczepańskich
Za przykładem stolicy przyjęto nazwę G. D. M. od nazwy głównej arterii komunikacyjnej ulicy Grunwaldzkiej G. D. M. zamieszkiwało wtedy około 18 tys. mieszkańców. Teren jej rozciągał się symetrycznie wzdłuż głównej arterii pasem szerokości 600 i długości l500 m. Od północnego - wschodu był ograniczony terenami kolei o nasilonym ruchu tranzytowym i podmiejskim które rozdzielają jednocześnie G. D. M. od północno-wschodniej dzielnicy Wrzeszcza. Od południowego-zachodu przylega G. D. M. do pasma zalesionych wzgórz naturalnych parków leśnych. Zrealizowana, dwujezdniowa 45 - 50 m. szer. arteria komunikacyjna ul. Grunwaldzka; obudowana fragmentarycznie wspomnianymi już wcześniej czynszówkami oraz wzniesionymi w następnym okresie takimi obiektami jak P. D. T. hotel robotniczy i szereg wojewódzkich central handlowych: chemicznej,odzieżowej i innych – stanowi główną oś kompozycyjną dzielnicy. Bezpośrednio na zapleczu arterii leżą kwartały willowej zabudowy - pozostałości z dawnej dzielnicy warstw uprzywilejowanych.


Projektanci stanęli wobec zadania włączenia wszystkich. wymienionych wyżej elementów do potrzeb nowo projektowanej dzielnicy mieszkaniowej.

Główne tezy wytycznych projektowych można ująć w następujące punkty:
  1. Stworzenie właściwego w swej skali ośrodka, jednej z największych dzielnic mieszkaniowych, z uwzględnieniem jej znaczenia w całym zespole trójmiasta ze względu na położenie bezpośrednio przy głównym szlaku komunikacyjnym.
  2. Opracowanie właściwej w skali iw charakterze oprawy architektonicznej głównej arterii komunikacyjnej w przebiegu przez tereny osiedla.
  3. Stworzenie powiązań kompozycyjnych głównego założenia i ulicy Grunwaldzkiej z naturalnymi wartościami krajobrazu, jakimi są zalesione wzgórza.
  4. Wprowadzenie racjonalnej nowej zabudowy dla 6 tysięcznego projektowanego wzrostu liczby mieszkańców oraz przebudowę niewłaściwie zagospodarowanych terenów przy maksymalnym wykorzystaniu stanu istniejącego.
  5. Usprawnienie komunikacji wewnętrznej według wytycznych wstępnego planu zagospodarowania przestrzennego zespołu Gdańsk, Sopot - Gdynia przez powiązanie G. D. M. z północno-wschodnią dzielnicą Wrzeszcza, stworzenie ulicy odciążającej awaryjnej, równoległej do głównej magistrali oraz podłączenie komunikacji do projektowanej arterii tranzytowej tzw. „drogi czerwonej”.
  6. Wyposażenie dzielnicy we właściwą siec użyteczności publicznej i usług.
  7. Lokalizację Dzielnicowego Domu Kultury.

Główny ośrodek dzielnicowy stanowi rozciągnięty wzdłuż ul. Grunwaldzkiej zespół dwóch placów istniejący plac im. gen. Świerczewskiego, oraz projektowany plac przed Domem Kultury. Poszerzony do szer.: 120 m. place im. gen. Świerczewskiego stanowić miał centrum handlowo-administracyjne dzielnicy. Nowo projektowany plac przed domem kultury swym zielonym charakterem nawiązywał za pomocą projektowanej osi bezpośrednio do zieleni wzgórz, łącząc jednocześnie ośrodek dzielnicy z placem przeddworcowym i projekt domu. Fragment zachowanego starodzewiu stanowić będzie otoczenie zlokalizowanego na opisanej osi domu kultury. Przy placu im. gen. Świerczewskiego zaprojektowano akcent wysokościowy - budynek administracyjny który stanowić będzie jednocześnie główny element kompozycyjny ośrodka jak i całej dzielnicy.
Przy opracowywaniu projektów architektonicznych przyjęto system indywidualnego opracowywania całych zespołów w oparciu o opracowane uprzednio studia ukształtowania plastycznego całości tj. rozwinięcia elewacji ul. Grunwaldzkiej i ważniejszych przekrojów. Budownictwo typowe wprowadza się na zapleczu głównych założeń. Wysunięto propozycje opracowania typowych sekcji mieszkalnych. Brak przejrzystości układu rzutów pierwszych realizacji spowodowany jest bezkrytycznym odniesienie się projektowanego klucza mieszkań.